Pagkatalo ng Publiko sa Hatol ng Korte Suprema
Manila — Ayon sa ilang mambabatas sa House of Representatives, talo ang mga Pilipino matapos ideklara ng Supreme Court (SC) na hindi konstitusyonal ang impeachment laban kay Vice President Sara Duterte. Sabi ni Akbayan party-list Rep. Chel Diokno, ang desisyon ng SC ay nangangahulugan din ng pagwawaldas ng laban para sa pananagutan.
“Sa desisyong ito, natalo ang taumbayan, natalo ang laban para sa pananagutan. Ang impeachment ay tungkol sa pananagutan. Sinunod ng House ang proseso ayon sa Saligang Batas: napatunayan ang reklamo, sinuportahan ng higit sa isang-katlo ng mga mambabatas, at si Vice President Sara Duterte ay hinarap lang sa isang kaso,” ani Diokno.
Dagdag pa niya, “Walang nilabag na proseso — ang hinihingi lang ay maipakita ang katotohanan sa sambayanang Pilipino.” Ngunit, bagamat nabigo, ipinangako niyang hindi titigil ang kanilang pagsisikap na panagutin ang mga opisyal sa gobyerno.
“Kasama ang mamamayan, hindi kami magsasawa sa pananagutan ng mga opisyal. Patuloy kaming makikipagtulungan sa mga civil society at mga lider na nagnanais ng reporma para ipagtanggol ang demokrasya at tiyakin na mananaig ang katotohanan at hustisya,” dagdag ni Diokno.
Mga Pahayag mula sa Iba Pang Opisyal
Samantala, sinabi ni Mamamayang Liberal party-list Rep. Leila de Lima na may pagdududa siya sa kautusan ng SC dahil hindi nabigyan ng sapat na pagkakataon ang House na ipagtanggol ang sarili. “Hindi lang ito walang kapantay, kundi may kuwestiyon sa proseso,” ani De Lima.
Dagdag niya, “Hindi tinanong ang kabilang panig. Hindi nabigyan ng pagkakataon ang House na magsumite ng pormal na komento gaya ng hinihingi ng mga patakaran ng korte. Walang inilabas na kautusan mula sa korte tungkol dito.” Ngunit iginiit niyang iginalang pa rin niya ang SC at hindi nito nalinis si Duterte mula sa mga paratang.
“Nirerespeto ko ang Supreme Court. Ngunit sa ganitong kahalagahan ng kaso, kailangang malinaw ang proseso, hindi padalus-dalos. Karapat-dapat malaman ng publiko ang paliwanag. Kailangang panindigan ng korte ang pagtalikod sa mga nakasanayang patakaran,” pahayag niya.
“Para sa mga nadismaya, nauunawaan ko kayo. Subalit hindi ito paglilinis o pagtanggap ng kasalanan. Teknikal ang desisyon at nananatiling malubha at hindi nasagot ang mga alegasyon,” dagdag niya pa.
Pagtingin ng Iba Pang Mambabatas
Para naman kay ACT Teachers party-list Rep. Antonio Tinio, ipinapakita ng desisyon ng SC na mahirap talagang makamit ang hustisya sa bansa. “Nabigo kami sa pasya ng Supreme Court. Mahirap panagutin ang mga tiwali. Parang binigyan ng legal na pahintulot ang Malacañang at Senado para hadlangan ang impeachment,” ani Tinio.
Ngunit iginiit niya na panandalian lang ang tagumpay ni Duterte at patuloy ang laban ng mamamayan laban sa maling paggamit ng confidential funds.
Legal na Batayan ng Desisyon ng Supreme Court
Ipinahayag ni SC spokesperson Camille Ting na ang impeachment complaint na ipinasa ng House sa Senado ay hindi maaaring iproseso dahil nilabag nito ang one-year rule, kaya hindi nagkaroon ng hurisdiksyon ang Senado. Gayunpaman, nilinaw din niya na hindi nito pinawawala ang pananagutan ni Duterte at maaari pa ring magsampa ng panibagong impeachment complaint hanggang Pebrero 6, 2026.
Sinabi naman ni House spokesperson Princess Abante na rerepasuhin nila ang desisyon ng SC kapag nakuha na nila ang kopya nito. Ngunit binigyang-diin niya na ang kautusan ay maaaring makasira sa prinsipyo ng checks and balances.
“Nirerespeto namin ang Supreme Court. Ngunit ang aming tungkulin na panindigan ang katotohanan at pananagutan ay hindi nagtatapos dito. Hindi lang legal na proseso ang impeachment, ito ay mahalagang proteksyon ng demokrasya. Ang kapangyarihan na magsimula ng impeachment ay nasa House of Representatives lamang, ayon sa Saligang Batas at mga naunang desisyon,” paliwanag ni Abante.
Dagdag pa niya, “Kung papayagan ang pakikialam ng hudikatura sa prosesong ito, maaaring masira ang prinsipyo ng checks and balances. Ang impeachment ay gawaing politikal na nagmumula sa kalooban ng mamamayan — walang legal na teknikalidad ang dapat pumigil dito.” Ayon kay Abante, gagamitin ng House ang lahat ng paraan para ipagtanggol ang kalayaan ng Kongreso at ang kanilang konstitusyunal na tungkulin.
Kasaysayan ng Impeachment Complaint
Noong Pebrero 5, naipasa ang impeachment complaint laban kay Duterte matapos pirmahan ito ng 215 na mambabatas. Nakabatay ito sa mga alegasyon ng maling paggamit ng confidential funds, pananakot sa mga opisyal, at iba pang paglabag sa Saligang Batas.
Kaagad naman itong ipinasa sa Senado bilang bahagi ng proseso na itinatakda ng 1987 Constitution, na nagsasabing dapat agad simulan ang paglilitis pag may higit-kumulang isang-katlo ng mga miyembro ng House ang pumirma.
May dalawang petisyon na isinampa sa SC noong Pebrero upang pigilan ang impeachment, kabilang na ang mula sa mga Mindanao-based na abogado na nagsasabing hindi sinunod ng House ang 10-session-day rule sa pagproseso ng reklamo. Kasama rin dito ang hiling ni Duterte at ng kanyang mga abogado na itigil ang proseso dahil nilalabag ang batas na nagsasabing isang impeachment complaint lang ang maaaring isampa laban sa isang opisyal kada taon.
Sa sagot ng House, iginiit nilang sinunod ang 10-session-day rule, na ang ibig sabihin ay hindi calendar days kundi aktwal na araw ng sesyon ng Kongreso. Ipinakita nila ang talaan ng mga sesyon upang patunayan ito.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa impeachment ni Sara Duterte, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
