MANILA — Tinuligsa ng ilang lokal na eksperto ang desisyon ng Senado na i-archive ang impeachment complaint laban kay Bise Presidente Sara Duterte. Ayon sa kanila, ipinagkait nito sa mga Pilipino ang karapatang makaranas ng due process at nilimitahan ang paghahangad ng pananagutan sa gobyerno.
Sa isang press briefing, ipinaliwanag nina Manila 3rd District Rep. Joel Chua at Lanao del Sur 1st District Rep. Zia Alonto Adiong na ang tunay na naapektuhan ng senatorial desisyon ay ang publiko na naghahangad ng katarungan.
“Ang mga tao ang na-deny ng due process,” ani Chua, na siya ring tagapangulo ng komite sa mabuting pamamahala at pananagutan sa House of Representatives. Dagdag pa ni Adiong, “Ang panawagan para sa pananagutan ang naging biktima ng mga nangyari sa Senado kahapon (Miyerkules).”
Pag-archive ng Impeachment Complaint sa Senado
Noong Miyerkules ng gabi, bumoto ang Senado ng 19-4 para i-archive ang mga artikulo ng impeachment laban kay Duterte. Ang hakbang na ito ay sumunod sa desisyon ng Korte Suprema noong Hulyo 25, na nagturing sa mga artikulo bilang unconstitutional dahil nilalabag nito ang one-year bar rule ng 1987 Konstitusyon.
Bagama’t ganito ang naging resulta, naniniwala si Chua na hindi pa tapos ang laban. Ayon sa kanya, maaaring baligtarin ng Korte Suprema ang kanilang unang desisyon kung tatanggapin nito ang motion for reconsideration na inihain ng House.
“Hanggang sa ngayon, hindi pa ito tapos. Patuloy kaming umaasa na mabibigyan kami ng due process,” pahayag ni Chua.
Ilang Pagsusuri sa Desisyon ng Senado
Hindi nagulat si Adiong sa naging resolusyon ng Senado, ngunit sinabi niyang ipinakita nito ang mga umiiral na alyansa sa pulitika sa Senado. Inilahad niya na ang orihinal na mosyon ay naglalayong i-dismiss ang impeachment complaint, at ang pag-archive ay bunga lamang ng amendment dito.
“Nang panoorin ko ang talakayan, hindi ito nakagulat dahil sa kalakaran ng pulitika sa Senado,” sabi ni Adiong. “Ang mosyon na i-archive ay resulta ng amendment sa orihinal na mosyon na mag-dismiss ng kaso. Malinaw na may intensyong tapusin ang kaso mula pa sa simula.”
Kasaysayan ng Ikaapat na Impeachment Complaint
Noong Pebrero 5, inihain ang ikaapat na impeachment complaint laban kay Duterte, na sinuportahan ng 215 miyembro ng House mula sa ika-19 Kongreso. Nakapaloob dito ang mga alegasyon ng maling paggamit ng confidential funds, pagbabanta sa mga opisyal, at posibleng paglabag sa Konstitusyon.
Ayon sa mga lokal na eksperto, agad na ipinasa ang mga artikulo ng impeachment sa Senado sa parehong araw, bilang pagsunod sa 1987 Konstitusyon na nag-uutos ng agarang paglilitis kung may suporta mula sa isang-katlo ng mga miyembro ng House.
Ngunit dalawang petisyon ang isinampa sa Korte Suprema noong Pebrero para itigil ang impeachment. Isa dito ay mula sa mga abogado sa Mindanao na nagsabing hindi sinunod ng House ang panuntunan na dapat aksyunan ang impeachment sa loob ng 10 session days. Ang isa naman ay mula kay Duterte at mga abogado niyang kaalyado, kabilang ang kanyang ama, dating Pangulong Rodrigo Duterte, upang ipawalang-bisa ang proseso dahil sa one complaint per year rule.
Mga Natuklasan sa Imbestigasyon
Pinangunahan ng House committee on good government at public accountability ang imbestigasyon sa mga opisina ni Duterte, kabilang ang Office of the Vice President at dati ring Department of Education. Isa sa mga napansin ay ang mga kakaibang pangalan na pumirma sa mga acknowledgment receipts (ARs) para sa confidential expenses.
Ang ARs ay mga dokumentong isinusumite sa Commission on Audit bilang patunay na ang pondo ay naipamahagi sa mga benepisyaryo, sa kasong ito, mga confidential informants.
Napansin ni Antipolo City 2nd District Rep. Romeo Acop na isa sa mga pumirma ay may pangalang Mary Grace Piattos, na kahawig ng pangalan ng isang restaurant at potato chip brand. Samantala, ipinakita ni Adiong ang dalawang ARs na pareho ang tumanggap na si Kokoy Villamin, ngunit magkaiba ang pirma at sulat-kamay sa mga dokumento. Parehong pangalan ay hindi rin matatagpuan sa Philippine Statistics Authority database.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa impeachment complaint, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
