Sa Oriental Mindoro, isang malaking usapin ang umuusbong dahil sa planong dredging sa ilog Balete bilang tugon sa paulit-ulit na pagbaha. Ipinapanukala ng lokal na pamahalaan ang proyektong ito bilang isang “walang gastos na solusyon” upang mapigilan ang pagbaha, ngunit may mga nagtataas ng mga tanong tungkol sa epekto nito, lalo na ang pag-aalala sa pagiging isang komersyal na pagmimina ng buhangin.
Ang lalawigan, na matatagpuan 140 kilometro sa timog-kanluran ng Maynila, ay may lawak na 436,472 ektarya at may malaking bahagi na binubuo ng mga basang lupa, matabang lambak, at bulubundukin. Halos 93 porsyento ng mga bayan nito ay malapit o nasa baybayin, kabilang ang bayan ng Gloria na sentro ng planong restorasyon ng ilog.
Kalagayan ng Oriental Mindoro at Panganib ng Baha
Ayon sa pagsusuri ng mga lokal na eksperto, 84 porsyento ng populasyon sa Oriental Mindoro ay nanganganib sa pagbaha. Tinantiya rin na maaaring umabot sa P120 bilyon ang magiging pinsala kung sakaling maganap ang matinding baha sa lalawigan. Dahil dito, hiniling ni Gobernador Humerlito Dolor noong 2023 na aprubahan ng Sangguniang Panlalawigan ang malawakang dredging sa Balete River upang mapataas ang kapasidad ng pagdaloy ng tubig at mabawasan ang naipong putik sa bunganga ng ilog.
Ang naturang proyekto ay nakatakdang tanggalin ang 1.8 milyong cubic meters ng buhangin na ipapadala sa San Miguel Aerocity sa Bulacan para sa konstruksyon ng bagong paliparan. Sinabi ng mga tagapagpatupad na ito ay isang “sustainable, cost-free solution” upang tugunan ang problema sa baha na matagal nang kinahaharap ng lalawigan.
Mga Alalahanin sa Kapaligiran at Komunidad
Gayunpaman, hindi lahat ay sang-ayon sa proyekto. Tinukoy ng Sangguniang Panlalawigan ang panganib ng dredging, kabilang na ang malubhang pinsala sa mga ekosistema ng dagat, agrikultura, at turismo. Ipinunto rin ng mga lokal na grupo ang posibleng epekto ng pagmimina ng buhangin sa pagguho ng baybayin at pagkasira ng likas na proteksyon laban sa bagyo.
Sa kabila ng mga pangakong trabaho at kita para sa mga lokal na residente, nanawagan ang mga eksperto at mga komunidad para sa mas malawak na partisipasyon sa mga desisyon at masusing pagsusuri ng epekto ng proyekto. Ayon sa Mindoro Forum Network, mahalaga ang pagkakaroon ng “social acceptability” upang matiyak na ang proyekto ay tunay na kapaki-pakinabang sa lahat.
Pagtingin ng mga Lokal na Pamahalaan at Grupo
Katulad ng Gloria, ipinahayag ng mga lokal na pamahalaan ng Calapan City at Pinamalayan ang kanilang pag-aalala sa dredging at pagmimina ng buhangin. Ayon sa kanila, mas malaki ang masamang epekto ng mga ito kaysa sa pansamantalang benepisyo. Sinasabing maaaring magdulot ito ng pagkasira ng mga likas na yaman na pinagkakakitaan ng mga residente at industriya sa lugar.
Sa kabila ng mga kontrobersya, nananatiling bukas ang mga awtoridad sa mga konsultasyon upang mapakinggan ang boses ng mga apektadong komunidad. Sa huling pampublikong konsultasyon noong Hunyo 12 sa Balete, tinalakay ang mga detalye ng pitong kilometrong restorasyon ng ilog na tatagal ng anim na buwan.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa dredging sa ilog Balete, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
