Impeachment Complaint ni Sara Duterte: Pananagutan at Katotohanan
Hindi pulitika ang pinagmulan ng impeachment complaint laban kay Vice President Sara Duterte kundi ang hangaring makuha ang mga sagot na hindi niya naibigay, ayon kay House Speaker Ferdinand Martin Romualdez sa Senado nitong Huwebes.
Sinabi ni Romualdez na hindi dapat madaliin ang pag-archive sa mga reklamo, dahil ang Mababang Kapulungan ay kumilos nang may mabuting intensyon at hindi bilang paninira sa bise presidente.
“Kahapon, ang Senado—na hindi nakaupo bilang impeachment court—ay mabilis na nag-archive ng reklamo laban kay Vice President Sara Duterte, kahit na ang kaso ay nakabinbin pa sa Korte Suprema,” ani Romualdez.
“Bakit kailangang madaliin? Malinaw ang Konstitusyon: Tanging ang Mababang Kapulungan lang ang may eksklusibong kapangyarihan magpasimula ng impeachment. Ang kapangyarihang ito ay panghuli sa kanilang saklaw. Ginamit namin ito nang legal, bukas at may mabuting layunin—hindi para umatake, kundi humingi ng mga sagot—mga sagot na hindi kailanman ibinigay ng Bise Presidente,” dagdag niya.
Paglilinaw sa Pananagutan ng Mababang Kapulungan
Ipinaliwanag ni Romualdez na ang hakbang ng Mababang Kapulungan ay para sa pananagutan, at naniniwala silang may matibay na ebidensya laban kay Duterte. Ngunit, nalungkot siya dahil ang impeachment ay sinalubong ng mga personal na atake sa halip na pagkilala sa tungkulin ng Mababang Kapulungan.
“Hindi ito usaping politika. Ito ay tungkol sa pananagutan—pananagutan na nakabatay sa mga beripikadong katotohanan at sinumpaang dokumento,” ani Romualdez.
“Ngunit nakaranas kami ng mga personal na panlalait, malawakang paratang, at isang kwento na binabawasan ang sagrado at konstitusyonal na tungkulin sa isang laro ng kapangyarihan. Hindi lang ito hindi patas—delikado ito. Sinisira nito ang tiwala ng publiko sa mga mekanismo ng demokrasya,” dagdag niya.
Kalagayan ng Kaso at Motion for Reconsideration
Ayon kay Romualdez, hindi pa tapos ang kaso dahil naghain ang Mababang Kapulungan ng motion for reconsideration, kaya hindi pa naglalabas ng pinal na pasya ang Korte Suprema.
“Ang pag-archive ay parang paglilibing sa mga Artikulo ng Impeachment. Pero hindi pa pinal ang pasya ng Korte Suprema. Noong Agosto 5, naghain ang Mababang Kapulungan ng Motion for Reconsideration. Nakita ng Hukuman na seryoso ang aming mga argumento kaya inatasan ang mga nasasakdal, kabilang si Vice President, na magsumite ng kanilang mga komento. Aktibo pa ang kaso,” paliwanag niya.
“Mahigit isang-katlo ng mga miyembro ng Mababang Kapulungan ang pumirma sa beripikadong reklamo. Sa ilalim ng Konstitusyon, ito ang nag-trigger ng awtomatikong pagpapadala ng Artikulo ng Impeachment. Hindi na kailangan ng referral sa komite o karagdagang aksyon sa plenaryo. Kumpleto na ang proseso,” dagdag pa niya.
Muling Pagsusuri sa mga Panig ng Senado
Sa sesyon ng Senado nitong Miyerkules ng gabi, ipinaliwanag ng mga senador ang kanilang boto ukol sa mosyon na i-archive ang impeachment complaint.
Si Senador Alan Peter Cayetano ay nagsabing siya ay bumoto para i-archive ang reklamo, dahil aniya, hindi dapat gawing barilan ng politika ang impeachment.
Dagdag pa niya, ang mga tutol kay Duterte sa posibleng kandidatura niya sa pagka-pangulo sa 2028 ay dapat siyang talunin sa halalan.
“Hindi ba tama ang sinabi ng Korte Suprema? Maaaring may impeachment, pero hindi ito dapat gamitin ng mga kalabang politikal. Kung ayaw ninyo si Vice President Sara bilang presidente, talunin ninyo siya sa 2028,” pahayag ni Cayetano.
Pinuna naman ni Senate President Francis Escudero ang mga nagtatanggol sa impeachment para sa tunay na pananagutan o dahil lamang sa galit kay Duterte.
“Ngayong araw, hinahamon ang kataas-taasang kapangyarihan ng Korte Suprema, at kasabay nito, ang pundasyon ng pagsunod sa batas. Bilang Senate President at miyembro ng Bar, hindi ako mananahimik,” ani Escudero.
“Sa mga gustong balewalain ang desisyon ng Korte Suprema, itanong ko lang: Nais ba ninyo talaga ang pananagutan o galit lang kayo kay Duterte? Respetuhin ba ninyo ang Konstitusyon o galit lang sa Bise Presidente? Naglilingkod ba kayo sa bayan o sa sariling interes?” dagdag niya.
Mga Pahayag ni Romualdez at Suporta mula sa mga Kakampi
Napabilang si Romualdez sa mga pag-uusap sa Senado, habang binanggit ni Escudero na ang ilang kritiko ng desisyon ng Korte Suprema ay may kaugnayan sa kanya.
Nanawagan naman si Senador Imee Marcos, pinsan ni Romualdez at kakampi ni Duterte, na pag-isipan ng mga miyembro ng Mababang Kapulungan ang pagpapalit sa kasalukuyang Speaker.
Iginiit ni Romualdez na hindi nila hinahamon ang Senado kundi nagsasalita para sa mga taong naghahanap ng katotohanan at pananagutan.
“Linawin natin: Hindi minadali ang paghahain ng reklamo. Ang minadali ay ang paglilibing nito. Tandaan natin ang sandaling ito: Na ang Mababang Kapulungan ay nanindigan. Ginagalang namin ang aming konstitusyonal na tungkulin. Hindi para sa sarili, kundi para sa mga Pilipino,” ani Romualdez.
“Hindi kami umaatake sa Senado. Para ito sa Republika. Tuloy ang laban. Para sa Konstitusyon, para sa batas, at para sa katotohanang walang opisina ang lampas sa pananagutan,” dagdag niya.
Mga Detalye ng Impeachment Complaint
Noong Pebrero 5, 215 miyembro ng Mababang Kapulungan ang naghain ng ikaapat na impeachment complaint laban kay Duterte. Nakatuon ito sa umano’y maling paggamit ng confidential funds, pagbabanta sa mga opisyal, at posibleng paglabag sa 1987 Konstitusyon.
Kaagad na ipinadala ang mga artikulo ng impeachment sa Senado sa parehong araw, alinsunod sa konstitusyon na nagsasaad na kailangang magkaroon ng paglilitis kapag higit sa isang-katlo ng mga miyembro ng Mababang Kapulungan ang pumirma sa reklamo.
Dalawang petisyon ang isinampa sa Korte Suprema upang pigilan ang impeachment: Mula sa mga abogado sa Mindanao na nagsabing hindi kumilos ang Mababang Kapulungan sa loob ng 10 sesyon; at mula sa mga abogado ni Duterte, kabilang ang kanyang ama, na nagsasabing nilabag ang one-year bar rule sa impeachment.
Noong Hulyo 25, inanunsyo ng tagapagsalita ng Korte Suprema na nagkasundo ang mga mahistrado na labag sa konstitusyon ang pagpapadala ng reklamo ng Mababang Kapulungan sa Senado dahil nilabag ang one-year bar rule. Dahil dito, pinag-usapan ng Senado kung itutuloy pa ba ang paglilitis.
Iba Pang Panig ng Imbestigasyon
Haharapin ni Duterte ang ilang akusasyon kabilang ang maling paggamit ng confidential funds. Iniimbestigahan ng House committee on good government and public accountability ang mga iregularidad sa opisina ng Bise Presidente at Department of Education.
Isang natuklasan ay ang mga acknowledgment receipts para sa confidential expenses na may mga pangalan na kahina-hinala. Ipinunto ni Rep. Romeo Acop ang pangalang “Mary Grace Piattos” na parang tatak ng potato chips.
Si Rep. Zia Alonto Adiong naman ay nagpakita ng dalawang acknowledgment receipts na pinirmahan ng “Kokoy Villamin” na may magkaibang pirma at hindi lumalabas sa opisyal na database.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa impeachment complaint ni Sara Duterte, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
