MANILA, Philippines — Isang mambatas ang naghain ng House Resolution No. 126 para imbestigahan ang pagkaantala sa normalisasyon ng Comprehensive Agreement on the Bangsamoro (CAB). Ayon sa panukala, kinakailangang siyasatin ang magkakaibang pahayag at hakbang ng MILF at ng gobyerno bilang mga partidong sangkot. Ang isyu ay tungkol sa kapayapaan pero mahirap naman maabot ang tunay na kasunduan kapag may pagkalito sa implementasyon ng mga pinirmahang mekanismo at timeline.
Batay sa datos na ibinahagi ng mga kinauukulang sanggunian, pinaniniwalaan ng MILF ang suspensyon ng decommissioning ng libo-libong combatants bilang tugon sa umano’y kakulangan sa pagkakaroon ng praktikal na transformasyon. Ito ay sinabing kontra sa naging opisyal na paliwanag ng gobyerno mula sa Bangsamoro transition office, na nagsimula na ng malaking hanay ng socio-ekonomikong hakbang na sumasaklaw sa mga proyektong edukasyon, kabuhayan, at imprastraktura. Ayon sa mga eksperto at mga lider ng komunidad, ang delay sa implementasyon ay maaaring magpalala ng tensiyon at hadlangan ang progreso ng kapayapaan, kapayapaan pero mahirap naman ang proseso.
Pag-usad ng CAB: kapayapaan pero mahirap naman at mga hamon sa normalisasyon
Pinaniniwalaan ng mga opisyal na ang kasalukuyang diskurso ay kulang pa sa konkretong framework para sa decommissioning at socio-ekonomikong programa, kaya’t nagkaroon ng masusing pag-uusap at rekomendasyon. Ang layunin ay magkaroon ng mas matatag na prinsipyo at timeline na susundin ng parehong partido.
Maingat na binabalanse ng mga tagapayo ang pampublikong morale at ang internal na pagtukoy sa mga hakbang. Ayon sa mga lokal na eksperto, kailangan ng mas malalim na dayalogo, hindi lamang pormal na dokumento kundi aktwal na implementasyon ng mga proyekto para sa kabuhayan at edukasyon sa Bangsamoro.
Paano apektado ang komunidad
Ang mga residente ng mga lugar na apektado ng away ay naghihintay ng mas konkretong hakbang: mas maayos na edukasyon, mas matatag na kabuhayan, at siguradong seguridad. Sinasabi ng mga lider ng komunidad na ang anumang pagkaantala ay maaaring magdulot ng pagtaas ng illiteracy at posibleng muling pagbalik ng karahasan kung hindi idaragdag ang hustisya sa proseso.
Aksyon ng Palasyo at mga susunod na hakbang
Malacañang ay nag-ulat na patuloy ang bukas na dayalogo sa MILF at sinabing mayroong maayos na mekanismo para sa pagpopondo ng mga programa para sa decommissioned combatants at socio-ekonomikong proyekto. Ayon sa opisyal na talaan, ang bawat MILF combatant ay may-tanggap na suporta at ipagkakaloob pa ang karagdagang mga hakbang tungo sa mas maunlad na komunidad.
Pinuna ng mga opisyal na ang mahalagang hakbang ay nasa proseso pa lamang, ngunit handa ang gobyerno na magbigay ng seryosong engagement para sa kapayapaan at hustisya, alinsunod sa kasunduan.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa CAB Bangsamoro, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
