Romualdez Suporta sa Mas Malinaw na Proseso sa Budget
MANILA – Nangako si House Speaker Ferdinand Martin Romualdez na susuportahan niya ang panawagan ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. para sa mas malinaw na proseso sa budget. Ayon kay Romualdez, mahalagang wakasan na ang mga “backroom haggling” o lihim na pakikipag-usap na nagiging sagabal sa tamang paglalaan ng pondo.
Sa isang pahayag, sinabi niya na tutuparin niya ang direktiba ni Marcos na dapat umayon ang budget sa mga pangunahing prayoridad ng gobyerno. Ang malinaw na proseso sa budget ang susi para dito, lalo na sa mga pagtitipon ng bicameral conference committee, kung saan pinag-uusapan ang huling bersyon ng pondo.
“Malinaw ang mensahe ng Pangulo: Gawing mas epektibo ang gobyerno para sa mamamayan. Bilang Speaker, sisiguraduhin kong bawat sentimo ay mapupunta sa tamang lugar,” ani Romualdez. Dagdag pa niya, “Walang backroom haggling. Karapatan ng tao na malaman kung paano ginagastos ang kanilang pera. Kailangan nating pagkatiwalaan ito, simula sa bukas na bicam.”
Higpit sa Pagsusuri ng Budget, Ayon kay Marcos
Sa kanyang ika-apat na SONA, mariing binigyang-diin ni Marcos na hindi niya pipirmahan ang anumang budget na hindi nakaayon sa mga programa ng administrasyon. Pinuna niya ang mga problema sa flood control program, kabilang na ang mga alegasyon ng korapsyon na sumira sa pondo nito.
Ipinaalam ni Marcos na ibabalik niya ang anumang General Appropriations Bill (GAB) na hindi tutugma sa National Expenditures Program (NEP), kahit pa magresulta ito sa reenacted budget. “Para sa 2026 na budget, handa akong ibalik ang mga panukalang hindi sumusunod sa NEP, kahit magdulot ito ng reenacted budget,” wika niya.
Paano Gumagana ang Proseso ng Budget
Ayon sa Saligang Batas, ang mga panukalang pondo ay nagsisimula sa House of Representatives. Mula dito, isinusumite ang NEP mula sa Pangulo at executive branch para sa deliberasyon. Maaaring baguhin ng mga mambabatas ang budget basta hindi lalampas sa limitasyon na itinakda ng Pangulo.
Kapag naaprubahan na sa House ang GAB, ito ay ipinapasa sa Senado para sa posibleng mga amyenda. Kung hindi mapipirmahan ang budget bago matapos ang taon, ginagamit ng gobyerno ang pondo ng nakaraang taon, na tinatawag na reenacted budget.
Mga Isyu at Reporma sa Proseso ng Budget
May mga ulat na may mga blankong alokasyon sa ilang bahagi ng budget, na nagdulot ng pagdududa sa pagiging bukas ng proseso. Ipinagtanggol naman ng ibang mambabatas na ang mga blangko ay para na lamang sa huling kalkulasyon.
Sa isa pang pag-aalala, sinabi ng ilang eksperto na may mga bahagi ng flood control program na posibleng nawala dahil sa korapsyon, na umaabot sa halos kalahati ng P2 trilyong pondo mula 2011.
Nanawagan si Navotas Rep. Toby Tiangco na alisin ang maliliit na committee hearings pagkatapos ng pangunahing deliberasyon upang maiwasan ang mga di-kinakailangang pagbabago.
Handang Isulong ang Reporma
Pinangakuan ng House leadership na gagawin nila ang mga kinakailangang pagbabago para mapabuti ang proseso ng budget. “Hindi lang ito tungkol sa numero, kundi kung paano mararamdaman ng bawat pamilya ang epekto ng bawat pisong inilaan,” sabi ni Romualdez.
Dagdag niya, “Kailangan nating matiyak na may pagkain sa hapag, hindi mabibigatan sa gastusin sa ospital, at magkakaroon ng trabaho na magbibigay ng pag-asa. Hindi ito mga abstract na layunin, kundi mga agarang pangangailangan. Walang pagkaantala o drama; gagawin ng House ang trabaho nang may puso.”
“Ang budget ay para sa buhay ng tao, hindi para sa mga institusyon. Maglilingkod kami nang may layunin — hindi para sa mga balita, kundi para sa bawat tahanan,” pagtatapos niya.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa mas malinaw na proseso sa budget, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
