Pondo at Seguridad sa Ilalim ng NEP 2026
MANILA — Pinagtitibay ng Malacañang ang kahalagahan ng CIF, o mga lihim na pondo, para sa pambansang seguridad. Sa National Expenditure Program para sa 2026, ang Office of the President ang makatatanggap ng pinakamalaking bahagi ng CIF, na umaabot sa halos P4.5 bilyon.
Ayon kay Budget Secretary Amenah Pangandaman, ang OP ay makatatanggap ng P4.5 bilyon para sa CIF sa susunod na taon, halos kalahati ng kabuuang P10.77 bilyon para sa mga itinalagang pondo, kabilang ang mga lihim na pondo. Ito ay inilalahad bilang tugon sa pangangailangan ng seguridad at patuloy na mandates ng pamahalaan, aniya.
Paglilinaw tungkol sa mga lihim na pondo
“Ang pangulo ay kumander-in-chief at arkitekto ng pambansang seguridad at ugnayang panlabas,” ani ng isang opisyal ng palasyo. “Kailangan ang mga lihim na pondo para maisakatuparan ang mandatong ito.”
“Hindi masama ang mga lihim na pondo kung wastong ginagamit; nagiging problema lamang ito kapag ginamit ng mga opisyal na sangkot sa katiwalian.”
Walang moral ascendancy
Samantala, lumilitaw ang agam-agam mula sa ilang dalubhasa at aktibong kritiko. Isang analista ang nagsabi na ang mataas na CIF ng OP ay dapat may matibay na batayan at malinaw na oversight, upang hindi mabalewala ang pananagutan ng gobyerno.
Paniguradong sinabi ng mga opisyal na kapag maayos ang pag-uulat—mga resibo at rekord ng transaksyon—hindi ito dapat maging isyu sa integridad ng pamahalaan. Pero nananatili ang tinig ng civil society na humihingi ng mas mataas na transparency.
Mga tanong at transparency
Ayon sa mga obserbante, ang CIF ng ibang ahensya, gaya ng depensa at iba pang tanggapan, ay may kani-kaniyang CIF; ang mekanismo ng auditing ay kailangang mas aktibo. Ipinahayag ng ilang eksperto na ang transparency at accountability ay dapat maging pangunahing alituntunin ng anumang programa.
Iniinterbyu ng mga grupo ng tagapagbantay ng bayan ang pamahalaan tungkol sa kaugnay na isyu, at ang mga rekomendasyon patungo sa mas malinaw na pakete ng mga limitasyon at oversight. Ang 2015 circular ng DBM at COA ay gabay, ngunit kailangan pa ng mas maayos na implementasyon.
Itinukoy ng ilang obserbador na ang CIF ay patuloy na lumago noon pang Duterte-administration at nagtuloy-tuloy sa panahon ni Marcos, na itinuturing na kailangan pa rin para sa seguridad.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa CIF at pambansang seguridad, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
