MANILA, Philippines — Isang hakbang patungo sa transparency ang natupad nang ilathala ng liderato ng House ang 2026 National Expenditure Program (NEP) para sa feedback mula sa publiko at civil society groups. Ang hakbang na ito ay tinukoy bilang ‘badyet buhay ng gobyerno’—isang prinsipyo na naglalayong gawing mas bukas ang paggastos ng gobyerno.
Ayon sa Speaker, ang ₱6.793-trillion NEP para sa 2026 ay ipinamahagi na sa mga kinatawan ng mga organisasyong sibiko bilang bahagi ng pagsusuri. Ang turnover ay bahagi ng proseso ng pagsusuri, hakbang patungo sa badyet buhay ng gobyerno.
Pagbabago sa proseso at bagong papel ng publiko
Pinuna ng ilang lokal na eksperto na ang transisyon ay mangangailangan ng mas bukas na proseso. Ang liderato ng Kamara, sinasabing sisikapin nilang i-abolish ang tinaguriang “small committee,” buksan ang bicameral conference meetings para sa publiko, at kilalanin ang mga civil society organizations bilang obserbador sa pagbalangkas ng pambansang badyet.
Mga elemento ng badyet buhay ng gobyerno
Ayon sa Department of Budget and Management (DBM), ang pinakamalaking bahagi ng NEP 2026 ay mapupunta sa edukasyon, pagkatapos ay sa imprastruktura at kalusugan. Kasunod nito ang mga alok para sa defensa, kapulisan at lokal na pamahalaan, pati na rin para sa agrikultura at sosyal na kapakanan.
- Edukasyon (₱928.5 b)
- Mga pampublikong gawa (₱881.3 b)
- Kalusugan (₱320.5 b)
- Defensa (₱299.3 b)
- Interior at Lokal na Pamahalaan (₱287.5 b)
- Agrikultura (₱239.2 b)
- Sosyal na Kapakanan (₱277.0 b)
- Transportasyon (₱198.6 b)
- Hukuman (₱67.9 b)
- Paggawa at Empleyo (₱55.2 b)
Sinabi ng House leadership na ang pagsusuri sa bawat pahina ng NEP ay susunod sa tanong na: Kapag ito ba ay makatutulong sa pagpapabuti ng buhay ng taumbayan? Kung oo, susuportahan; kung hindi, ire-rebisa o lilinisin ang badyet para mas mapakinabangan ang serbisyo publiko. Ayon sa datos, ang mga serbisyong panlipunan ang may pinakamalaking alok, sinundan ng sektor pang-ekonomiya at pambansang gamit.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa NEP 2026 at transparency, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
