Pagharap sa Mismatch ng Budget at Performance ng Gobyerno
MANILA — Isang ahensya ng gobyerno na nakatuon sa policy research ang nanawagan na agarang tugunan ang mismatch ng pisikal at pinansyal na performance ng mga ahensya ng gobyerno. Ayon sa kanila, may mga departamento na lumalampas sa kanilang performance targets ngunit hindi mahusay sa paggamit ng budget.
Sa ulat na inilabas nitong Lunes, sinabi ng Congressional Policy and Budget Research Department (CPBRD) ng House of Representatives na mula pa noong 2023 ay napansin na ng Development Budget Coordination Committee (DBCC) ang hindi pagkakatugma ng physical at financial performance ng mga departamento, ngunit nananatili pa rin itong problema.
Inilahad ng CPBRD na dapat paigtingin ng Kongreso ang pagsusuri sa mga performance indicators upang maisulong ang mas mahusay na budgeting.
Mga Rekomendasyon para sa Mas Mahusay na Budget Utilization
“Isang malaking alalahanin ang mismatch sa physical at financial performance ng mga departamento,” ayon sa mga lokal na eksperto. Tinukoy nila na may mga departamento na patuloy na lumalampas sa kanilang performance targets kahit na mababa ang budget utilization.
Iginiit ng CPBRD na mahalagang palakasin ng Kongreso ang budget authorization process sa pamamagitan ng masusing pagsusuri sa mga performance indicators at target ng mga ahensya lalo na sa kanilang hinihinging budget. Bukod dito, hinihikayat din nilang magkaroon ng mas malalim na talakayan sa kalidad ng mga indicators sa taunang National Expenditure Program (NEP) at General Appropriations Act (GAA).
Mga Inirekomendang Hakbang
- Bigyang-priyoridad ang paggastos na nagpapalago ng produktibidad, tulad ng edukasyon, kalusugan, social transfers, at imprastraktura.
- Rasyonalisa ang mas mataas na paggastos alinsunod sa kapasidad ng mga ahensya, malaking hindi nagagamit na pondo, at limitadong fiscal space para sa produktibong paggastos.
- Suportahan ang mga local government units (LGUs) gamit ang kanilang lumalaking national tax allotment, lalo na ang mga high income LGUs para mas mapalawak ang serbisyo sa social at economic sectors.
- Pagbutihin ang paggamit ng budget sa pamamagitan ng pagpaprioritize sa mga shovel-ready projects, mabilis na implementasyon ng mga debt-funded projects, at pag-aksyon sa mga istrukturang problema sa proyekto.
- Isulong ang Program Convergence Budgeting para pagsamahin ang magkakaparehong initiatives ng mga ahensya tungo sa mga layunin ng Philippine Development Plan (PDP).
Mga Suliranin sa Paggamit ng Budget ng Ilang Ahensya
Napansin ng CPBRD na kahit mataas ang average utilization rate ng Department of Education (DepEd), may ilang programa na mababa ang obligation rates (OR) at disbursement rates (DR). Ipinaliwanag nila na ang OR ay bahagi ng pondo na nakalaan na para sa proyekto, habang ang DR naman ay ang aktwal na bayad sa mga kontratista.
Halimbawa, mababa ang OR ng DepEd sa kanilang computerization program (23%-50%) at feeding programs (65%-81%) mula 2022. Mas malaking problema ang mababang DR sa ilang priority programs tulad ng textbook delivery na 11% noong 2023 at 17% sa 2024.
“Mas nakababahala ang hindi pag-convert ng gobyerno ng obligated spending sa aktwal na serbisyo,” ayon sa mga lokal na eksperto. Dagdag pa nila, “Nawawala ang value for money kapag hindi efficient ang paggamit ng pondo ng ilang ahensya.”
Hindi ito unang beses na nakatanggap ng puna ang DepEd dahil sa mababang budget utilization. Noong 2024 budget deliberations, binatikos ang DepEd sa hindi pagkakaroon ng sapat na laptop deliveries noong 2023.
Sa kasalukuyan, pinamumunuan si DepEd Secretary Sonny Angara, ngunit mula Hunyo 2022 hanggang Hunyo 2024, si Bise Presidente Sara Duterte ang kasabay na pinuno.
Problema rin sa Ibang Ahensya
Sa Department of Health (DOH), habang mataas ang OR at DR para sa Medical Assistance to Indigent and Financially Incapacitated Patients (MAIP), mababa naman ang DR ng Health Facilities Enhancement Program (HFEP).
Ganun din sa Department of Information and Communications Technology (DICT), mababa ang DR sa ilang programa tulad ng National Government Data Center (6.7%), National Broadband Plan (9.8%), National Government Portal (21.2%), at Free Internet Wi-Fi (24.2%) noong 2023.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa mismatch ng budget at performance ng gobyerno, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
