Paghahanda sa 2026 Budget para sa Panahon ng Krisis
Hinimok ni Rep. Joey Salceda, isang ekonomista at mambabatas mula sa Albay, ang mga tagapamahala ng ekonomiya sa bansa na iayon ang 2026 national budget sa inaasahang epekto ng patuloy na tensyon sa pagitan ng Israel at Iran. Ayon sa kanya, bagamat wala tayong kontrol sa mga alitan sa labas ng ating bansa, may kakayahan tayo na ayusin ang posisyon ng ating piskalya upang mapanatili ang katatagan ng ekonomiya.
Ang piskal na pagharap sa krisis ay dapat magbigay-daan upang malampasan ang mga panlabas na epekto, mapanatili ang kaayusan sa loob, at siguraduhing hindi bumaba ang kakayahan ng mga pamilyang Pilipino sa pamimili, dagdag pa niya.
Mga Epekto ng Alitan sa Israel at Iran
Ipinaliwanag ni Salceda na ang mga tensyon sa pagitan ng Israel at Iran ay bahagi ng matagal nang hidwaan. Bagaman mas direktang nagkaroon ng aksyon militar noong Abril 2025, karaniwan naman na hindi ito humahantong sa matagalang eskalasyon.
Binanggit niya na mahalagang maisama ng Development Budget Coordination Committee (DBCC) ang mga posibleng pagbabago sa presyo ng langis sa kanilang pagtataya sa inflation at maipakita ito ng mga ahensya sa kanilang mga gastusin para sa 2026 budget.
Importansya ng Presyo ng Langis at Palitan ng Pera
Sa konteksto ng Pilipinas, ang usapin ay hindi tungkol sa panlabas na alyansa kundi kung paano tayo makapaghahanda sa ekonomiya. Apektado tayo ng alitang ito sa pamamagitan ng pagtaas ng presyo ng langis, pagbabago sa palitan ng dolyar, pagkaantala sa trabaho, at pagtaas ng gastos sa pag-angkat, paliwanag ni Salceda.
Isa sa mga pinagtutuunan niya ng pansin ay ang Strait of Hormuz na balitang isasara ng Iran bilang bahagi ng hidwaan sa Gulpo. Mahalaga ito dahil dito dumadaan ang higit 20 porsyento ng pandaigdigang suplay ng langis.
Sa pang-araw-araw, umaabot sa 471,400 bariles ng langis ang konsumo ng Pilipinas. Kapag tumaas ng $10 ang presyo ng Brent crude, tataas ang gastusin ng bansa sa pag-angkat ng langis ng $4.7 milyon araw-araw, na katumbas ng P258.5 milyon kada araw o P94.9 bilyon kada taon sa palitang P55 kada dolyar.
Rekomendasyon para sa Mas Matatag na Budget
Dapat ipakita ng mga ahensya ang mga halagang ito sa kanilang mga plano sa fuel subsidies, transportasyon, agrikultura, at kuryente para sa susunod na taon, ayon sa mambabatas mula sa Bicol.
Hinikayat din niya ang Department of Energy at mga kaugnay na ahensya na tulungan ang mga pribadong importer ng langis na makakuha ng mga forward contract upang mapamahalaan ang mga panganib sa presyo.
Kalagayan ng Piso at Reserbang Panlabas
Sa pagitan ng Abril 16 hanggang Abril 25, 2025, bahagyang lumakas ang piso mula P56.60 hanggang P56.28 kada dolyar. Nang Mayo 31, iniulat ng Bangko Sentral ng Pilipinas na may $105.5 bilyong gross international reserves ang bansa, na sapat para sa 7.3 buwan ng import cover.
Bagaman malakas ang posisyon na ito, paalala ni Salceda, mabilis magbago ang kalagayan dahil sa panlabas na kawalang-tatag. Kaya dapat isaalang-alang ito sa mga makroekonomikong palagay na gagabay sa 2026 National Expenditure Program.
Presyo ng Langis at Inflasyon
Binanggit ng mga lokal na eksperto na ang presyo ng langis ay pangunahing sanhi ng pagtaas ng lokal na inflasyon. Kahit walang tiyak na conversion rate, ipinapakita ng mga datos na ang tuloy-tuloy na pagtaas ng presyo ng langis ay maaaring magdulot ng dagdag na 0.5 hanggang 1.5 porsyentong punto sa pangkalahatang inflasyon, depende sa tagal at laki ng pagtaas.
Dapat gamitin ng DBCC ang impormasyong ito upang mas maayos na ayusin ang mga palagay sa inflasyon at gastos sa mga programang panlipunan para sa 2026, dagdag ni Salceda.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa piskal na pagharap sa krisis, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
