MANILA, Pilipinas — Binigyang-diin ni Senador Loren Legarda ang kahalagahan ng pagpapanatili ng mga makasaysayang lugar bilang bahagi ng pagbuo ng isang matatag at may malay na bansa. Ayon sa kanya, ang pag-aalaga sa mga heritage sites ay isang paraan upang maintindihan ng mga Pilipino ang kanilang pinagmulan at kultura.
Pinangunahan ni Legarda ang pag-turnover ng dalawang naibalik na estruktura sa Antique — ang Casa Tribunal de Patnongon sa Patnongon, at ang San Juan de Nepomuceno Parish Church o Anini-y Church sa Anini-y, noong Hulyo 17. Sa mga gawaing ito, kasama ang National Historical Commission of the Philippines (NHCP), naipakita ang paggalang sa kasaysayan at kultura ng mga lokal na komunidad.
Pag-unawa sa Pinagmulan at Mahahalagang Estruktura
“Ang heritage ay tungkol sa kalinawan. Kapag naintindihan natin kung saan tayo nagmula — ang ating mga naitayo, nawala, at nalampasan — mas mauunawaan natin kung sino tayo,” paliwanag ni Legarda. Idinagdag niya na mahalaga ang pagkakaalam na ito sa pagharap sa hinaharap.
Ang Casa Tribunal, na kilala rin bilang Old Casa Municipal o ‘munisipyo daan,’ ay sumasalamin sa kasaysayan at tibay ng Patnongon. Sa pagpapanumbalik nito, pinanatili ang orihinal na mga pader na bato at mga pangunahing bahagi ng estruktura, kasama ang mga bagong paglalagay ng mga tubo at linya ng kuryente. Sinundan ito ng pangalawang yugto na kinabibilangan ng architectural finishing at pag-install ng mga pasilidad tulad ng ilaw at plumbing.
Kasaysayan ng Casa Tribunal sa Panahon ng Digmaan
Ginamit ang gusali bilang tribunal at sentro ng pamahalaan noong panahon ng mga Kastila at Amerikano. Sa panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ito rin ay naging tanggapan kung saan nilalapastangan at pinahirapan ang maraming Pilipino. Nasira ito nang husto nang matapos ang digmaan noong 1945.
“Sa simula, ito ay isang bahay na yari sa kawayan, kahoy, at dayami — isang simbolo ng pagkakatatag ng bayan ng Patnongon. Mahalaga ang kwento ng pinagmulan na ito,” ani Legarda. Dagdag pa niya, ito ay paalala ng katapangan at pagkakakilanlan ng mga Pilipino bilang isang bayan na matatag at may malakas na diwa.
San Juan de Nepomuceno Parish Church: Isang Natatanging Pamanang Arkitektural
Samantala, ang San Juan de Nepomuceno Parish Church ay isa sa mga pinakamahusay na napreserbang simbahan sa Antique. Itinayo ito mula 1845 hanggang 1879 gamit ang lokal na materyales tulad ng coral reefs na pinagtibay gamit ang itlog ng manok.
Ang simbahan ay kilala sa kanyang makulay na Spanish Baroque na disenyo, kabilang ang mga detalyadong ukit sa facade na may tatlongguhit na pediment at mga palamuting haligi. Sa loob naman ay makikita ang mga kahoy na retablo, arko sa kisame, at mga dambana na sumasalamin sa mahabang panahon ng pananalig at debosyon.
Matapos ang panahon ng Kastila, naging pag-aari ng mga Aglipayan ang simbahan hanggang 1906 nang ito ay maibalik sa Simbahang Katolika. Ang pundasyon nito na gawa sa coral stone ay nakatulong upang manatiling matibay ang gusali sa kabila ng mga natural na kalamidad tulad ng lindol at bagyo.
“Dahil dito, mahalaga ang pag-aalaga sa mga simbahan gaya ng San Juan de Nepomuceno. Hindi lang ito mga museo, kundi mga lugar na naglalaman ng ating kasaysayan at pinagmulan,” paliwanag ni Legarda. Hinikayat niya ang lahat na pananatilihin ang mga pamanang ito upang maramdaman ng susunod na henerasyon ang kanilang koneksyon sa nakaraan.
Si Legarda ay kilala bilang tagapagtanggol ng kasaysayan at kultura sa Senado, at may-akda ng mga batas tulad ng Philippine Cultural Heritage Act at Cultural Mapping Law na naglalayong pangalagaan ang mga yaman ng ating kultura.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa pagpapanatili ng makasaysayang estruktura, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
