Hindi muna ititigil ng Moro Islamic Liberation Front (MILF) ang decommissioning ng natitirang 14,000 combatants hangga’t hindi lubusang naipapatupad ng gobyerno ang mga probisyon ng Annex on Normalization sa kasunduang pangkapayapaan na nilagdaan noong 2014.
Inanunsyo ng MILF central committee noong Hulyo 19 sa kanilang pulong sa Camp Darapanan, Sultan Kudarat, Maguindanao del Norte, na ang pag-deactivate ng mga natitirang combatants at 2,450 armas ay sisimulan lamang kapag nakitaan ng substansyal na pagsunod ang gobyerno, lalo na sa aspetong pangsosyo-ekonomiko.
Kalagayan ng Decommissioning at Normalization
Ang MILF chair na si Al Haj Murad Ebrahim ay nagpahayag na mahalagang matupad ang mga socio-economic package para sa mga combatants bago ipagpatuloy ang iba pang yugto ng decommissioning. Aniya, “Dapat ay may malinaw na pagsunod sa mga interbensyon na pangsosyo-ekonomiko para sa mga combatants bago ang susunod na hakbang ng decommissioning.”
Ayon naman kay Datuan Magon Jr., tagapagsalita ng MILF peace implementing panel, ang proseso ng decommissioning ay dapat sabay at kaakibat ng iba pang bahagi ng normalization upang maiwasan ang hindi balanseng pagpapatupad.
Proseso ng Decommissioning ng MILF Combatants
Sa ngayon, 26,145 combatants o 65 porsyento ng 40,000 miyembro ng MILF ang na-decommission na. Gayunpaman, binigyang-diin ng MILF central committee na wala pa sa mga ito ang ganap na nakalipat sa produktibong buhay dahil kulang ang mga interbensyon maliban sa ibinigay na P100,000 kada combatant.
Ang Annex on Normalization ay bahagi ng Framework Agreement on the Bangsamoro (FAB), na siyang pundasyon ng Comprehensive Agreement on the Bangsamoro (CAB) na nilagdaan ng gobyerno at MILF pagkatapos ng 17 taon ng negosasyon.
Iba pang Bahagi ng Normalization
Kabilang sa iba pang track ng normalization ang pagpapatupad ng policing, pag-alis ng mga tropa ng AFP sa dating apektadong lugar, pagbuwag ng mga pribadong armadong grupo, socio-economic development, pagtanggal ng unexploded ordnances, transitional justice, reconciliation, at mga hakbang para sa amnestiya at pardon sa mga kasong may kaugnayan sa kaguluhan sa Mindanao.
Simula noong 2015, nagsimula na ang decommissioning sa iba’t ibang yugto bilang tanda ng goodwill mula sa MILF, kabilang na ang pag-deactivate ng combatants at armas sa ilalim ng mga administrasyon nina Aquino III at Duterte. Sa kasalukuyan, pinangangasiwaan ng Independent Decommissioning Body na pinamumunuan ng mga bansang Turkey, Norway, at Brunei, kasama ang mga kinatawan ng gobyerno at MILF, ang proseso.
Inaasahan ng MILF na itutuloy ang decommissioning ng natitirang combatants at armas kapag nakita nila ang substansyal na pagsunod ng gobyerno sa mga iba pang bahagi ng normalization, partikular na sa socio-economic provisions.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa decommissioning ng MILF combatants, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
