MANILA — Matapos ideklara ng Korte Suprema na ‘hindi konstitusyonal’ ang kaso ng impeachment laban kay Bise Presidente Sara Duterte, sinabi ng National Union of Peoples’ Lawyers (NUPL) na lumihis na ang pinakamataas na hukuman sa Saligang Batas.
Inihayag ng Korte Suprema nitong Biyernes na ang mga artikulo ng impeachment laban kay Duterte ay itinuturing na labag sa konstitusyon; kaya’t hindi maaaring magkaroon ng hurisdiksyon ang Senado sa naturang proseso. Dito lumilitaw ang isyu tungkol sa proseso ng impeachment sa Pilipinas na dapat ay malinaw at naaayon sa batas.
Pagtingin ng NUPL sa Proseso ng Impeachment
Ayon sa NUPL, ang desisyon ng Korte Suprema ay may negatibong epekto sa balanse ng kapangyarihan at pananagutan sa ilalim ng 1987 Konstitusyon. Sa ilalim ng Artikulo XI, Seksyon 3, may dalawang paraan ang Kamara para simulan ang impeachment: una, sa pamamagitan ng pagtukoy ng isang verified na reklamo sa Komite ng Katarungan; at pangalawa, sa pamamagitan ng direktang pagsusumite ng hindi bababa sa isang-katlo ng mga miyembro ng Kamara na siyang nagiging artikulo ng impeachment.
Sa kasong ito, apat na impeachment complaints ang naisampa laban kay Duterte. Bagamat napasama ang unang tatlo sa Order of Business, hindi ito naipasa sa Komite ng Katarungan. Samantala, ang ikaapat na reklamo ay nilagdaan ng 215 na mambabatas, higit pa sa isang-katlo ng miyembro, at ito ay inaprubahan ng plenaryo at ipinasa sa Senado bago mag-adjourn ang Kongreso noong Pebrero 5. Ayon sa NUPL, ang hakbang na ito ay sumusunod nang mahigpit sa Seksyon 3(4) at ito ang tunay na nagsimula ng proseso ng impeachment.
Pagkakaiba sa Desisyon ng Korte Suprema at Francisco Case
Binanggit din ng NUPL na lumilihis ang kasalukuyang desisyon ng Korte Suprema mula sa Francisco v. House of Representatives noong 2003, kung saan itinakda na ang isang-taong bar sa impeachment ay nagsisimula lamang matapos ang wastong pagsisimula ng reklamo sa Komite ng Katarungan. Sa kasalukuyang desisyon, itinuturing ng hukuman na ang mga reklamo na hindi naipasa sa komite ay parang na-dismiss na, kaya nag-umpisa ang bar kahit hindi pa talaga nasimulan ang proseso.
Nilinaw ng NUPL na ang pagsusumite at pagtukoy sa Komite ng Katarungan ay mahalaga upang masuri ang mga reklamo bago ito magdulot ng impeachment proceedings. Hindi dapat bigyan ng bisa ang mga reklamo na hindi dumaan sa tamang proseso.
Pagtingin sa Karapatan ni Sara Duterte at Papel ng Hukuman
Ipinaliwanag ng NUPL na hindi kinakailangang bigyan si Duterte ng pagkakataong tumugon bago ipadala ang mga artikulo ng impeachment sa Senado, lalo na kung ang reklamo ay isinampa ng isang-katlo ng mga miyembro ng Kamara. Ang pagkakataong tumugon ay ibinibigay sa Senado bilang impeachment court, alinsunod sa nakagawiang praktis sa konstitusyon.
Pinuna rin ng NUPL ang pagpasok ng hukuman sa mga panloob na desisyon ng Kamara, na dapat ay eksklusibong kapangyarihan ng pamahalaang lehislatibo. Anila, ang ganitong paglabag ay nagbabanta sa balanse ng kapangyarihan sa bansa.
Mga Epekto ng Desisyon sa Pananagutan ng mga Opisyal
Inihayag ng NUPL ang pagkabahala na ang desisyon ng Korte Suprema ay pabor kay Duterte, na matagal nang tinatangkilik ng impluwensya at pulitikal na patronahe. Ayon sa kanila, hindi dapat takasan ng sinumang opisyal ang pananagutan sa publiko dahil sa mga teknikalidad.
Pinatibay ng grupo ang panawagan na dapat pangalagaan ang kapangyarihan ng konstitusyon sa pagsisiguro ng pananagutan. Kapag nilalabag ang malinaw na kahulugan ng konstitusyon sa pamamagitan ng mga makitid na interpretasyon, hindi lamang ang balanse ng mga sangay ng gobyerno ang naapektuhan, kundi pati ang karapatan ng taumbayan na humiling ng katotohanan at hustisya.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa proseso ng impeachment sa Pilipinas, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
