Sa gitna ng mainit na usapin, nagdulot ng katanungan ang mabilis na pagsupil impeachment complaint laban kay Bise Presidente Sara Duterte. Mga lokal na eksperto at oposisyon ay nagtanong kung paano nagawa ng Korte Suprema na tapusin ang kaso nang walang mga pagdinig o pampublikong diskusyon.
Matagal nang may mga impeachment complaint na nakasampa mula Disyembre 2024 hanggang Pebrero 2025. Apat ang kabuuan, kung saan tatlo ay mula sa mga pribadong mamamayan at grupo, at ang ikaapat ay mula sa mahigit isang-katlo ng mga miyembro ng Kongreso. Ang isyung ito ay tinutukan ng mabilis na pagsupil impeachment complaint dahil sa kakaibang paraan ng pagresolba nito ng Korte Suprema.
Ang Nawawalang Panahon sa Proseso
Sa pagitan ng mga buwan ng Disyembre 2024 hanggang Pebrero 2025, walang malinaw na galaw ang kaso. Bagamat may direktiba ang Korte Suprema sa mga sangay ng Kongreso na magbigay ng tugon sa petisyon ni Duterte, wala namang mga pampublikong pagdinig o anunsyo tungkol sa progreso ng kaso.
Hanggang sa Hulyo 8, muling naglabas ng utos ang Korte Suprema na kailangang sagutin ng Senado at Kamara ang ilang partikular na tanong. Sumunod dito, nag-file ang Kamara ng kanilang sagot noong Hulyo 21, ngunit sa araw ding iyon ay walang naka-iskedyul na sesyon ng buong Korte Suprema. Sumunod ang malakas na pag-ulan at pagbaha na nagsara sa Korte mula Martes hanggang Huwebes.
Isang Araw, Isang Hatol
Noong Hulyo 25, 2025, naglabas ng desisyon ang Korte Suprema na nagwakas sa impeachment complaint laban kay Duterte, itinuring itong labag sa konstitusyon dahil sa “one-year bar” rule na nagbabawal sa higit isang impeachment sa loob ng isang taon laban sa iisang opisyal.
Hindi isinagawa ang mga oral arguments o mga ebidensyang pagdinig. Ang pagbibigay ng 97-pahinang desisyon sa loob lamang ng isang araw ay nagdulot ng pangamba sa publiko at mga eksperto, na nagtanong kung paano ito nagawa ng Korte nang mabilis at tila walang sapat na proseso.
Pagsusuri sa Timeline ng Korte Suprema
Binatikos ng isang koalisyon ng oposisyon ang timeline na inilathala ng Korte Suprema. Ayon sa kanila, maling impormasyon ang ginamit ng Korte ukol sa pagsasaayos ng mga impeachment complaint. Ipinakita ng kanilang pagsusuri na ang ika-apat na reklamo ay naaprubahan bago pa man ma-dismiss ang naunang tatlo.
Ang Talagang Nangyari noong Pebrero 5, 2025
- Inaprubahan at ibinoto ang ika-apat na reklamo sa plenaryo;
- Na-archive o na-dismiss ang unang tatlong reklamo;
- Ipinadala ang ika-apat na reklamo sa Senado ng alas-4:57 ng hapon;
- Huminto ang sesyon ng Kamara ng alas-7:15 ng gabi.
Dahil dito, pinaninindigan ng oposisyon na ang “one-year bar” rule ay hindi dapat nagamit dahil ang ika-apat na reklamo ay naipasa bago ang pag-adjourn ng Kamara.
Bagong Interpretasyon sa Batas ng Impeachment
Ipinaliwanag ng isang dating kinatawan at abogado na si Barry Gutierrez na muling nilikha ng Korte Suprema ang proseso ng impeachment sa bansa. Pinuna niya ang desisyon na nagbibigay ng bagong pamantayan kung kailan sisimulan o ititigil ang impeachment, na hindi naayon sa tradisyunal na proseso.
Madagdag pa rito, ayon sa desisyon, ang “one-year bar” ay nagsisimula sa pagtigil o dismissal ng unang mga reklamo, kaya ang ika-apat na reklamo na inihain sa parehong araw ay itinuturing na labag sa patakaran.
Binanggit din ni Gutierrez na ang hatol ay naglalagay ng mas mataas na pangangailangan sa ebidensya at nagpapalakas sa papel ng hukuman sa halip na ng lehislatura, na posibleng makaapekto sa imparsiyalidad ng proseso.
Panawagan para sa Muling Pagsusuri at Bukas na Hustisya
Nanawagan ang mga eksperto at oposisyon para sa masusing pagrepaso sa desisyon, dahil ang mga posibleng pagkakamali ay maaaring makasira sa prinsipyo ng patas na pagdinig at integridad ng impeachment sa bansa.
Hiniling nila na itama ang mga factual errors gamit ang mga opisyal na tala ng Kongreso upang matiyak ang katotohanan sa mga susunod na desisyon ng hukuman.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa mabilis na pagsupil impeachment complaint, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
