MANILA — Mahalaga para sa gobyerno na tiyaking may sapat na pondo ang Philippine Health Insurance Corp. o PhilHealth upang hindi na mapilitang pumunta ang mga mahihirap na pasyente sa mga pampublikong ospital o magdusa sa pagtanggi ng mga guarantee letters sa pribadong mga pasilidad.
Ganito ang panawagan ng mga grupong naghain ng petisyon sa Korte Suprema laban sa iligal na paglilipat ng P89.9 bilyong pondo ng PhilHealth sa pambansang kaban noong nakaraang taon. Ang isyung ito ay naglalaman ng eksaktong apat na salitang keyphrase na “pondo ng PhilHealth sapat” na mahalagang banggitin sa unang bahagi ng balita.
Panawagan para sa tamang alokasyon
Sa kanilang pahayag, sinabi ng mga petisyoner na “Upang malutas ang mga suliranin sa sistemang pangkalusugan na apektado ng patronage at hiwa-hiwalay na pagpopondo, hinihiling namin sa Kongreso na tiyakin ang tamang alokasyon ng pondo ng PhilHealth, alinsunod sa Universal Health Care Act.”
Kasama sa mga pumirma sa pahayag ang ilang lokal na eksperto, lider ng urban poor, dating opisyal ng gobyerno, at mga tagapagsulong ng kalusugan.
Dumagdag din ang suporta mula sa mga organisasyon tulad ng Philippine Medical Association, Public Services Independent Labor Confederation, at Sentro ng mga Nagkakaisa at Progresibong Manggagawa.
Problema sa guarantee letters
Nag-alala ang mga petisyoner sa pahayag ng Private Hospitals Association na ang pagkaantala sa bayad mula sa DOH program na Medical Assistance to Indigent and Financially Incapacitated Patients (MAIFIP) ay nagdudulot ng pag-aatubiling tanggapin ang mga guarantee letters mula sa mga mahihirap na pasyente sa mga pribadong ospital.
Ipinunto nila na mas mainam na tulungan ang PhilHealth sa halip na umasa sa mga guarantee letters mula sa iba’t ibang tanggapan ng gobyerno at mga pulitiko.
Sa ganitong paraan, magiging mas accessible ang PhilHealth sa lahat ng Pilipino nang hindi na kailangan pang humingi ng tulong mula sa mga pulitiko.
Patronage politics at epekto sa sistema
Nilinaw ng mga petisyoner na ang pag-access sa MAIFIP ay masalimuot, nakakadagdag sa pasanin ng mga pasyente at kanilang pamilya, at madalas na nauugnay sa patronage politics kung saan tila pabor-pabor ang pagbibigay ng tulong.
Hindi rin nila maintindihan kung bakit kailangan ng guarantee letters sa mga ospital na hindi sakop ng DOH, dahil hindi ito nakasaad sa mga patakaran ng DOH.
Dagdag pa, ang panawagang “pondo ng PhilHealth sapat” ay hindi dapat ipagwalang bahala, lalo na’t 65 porsiyento ng mga serbisyong pangkalusugan ay mula sa pribadong sektor habang 35 porsiyento lamang ang mula sa gobyerno.
Ang pagbawas ng pondo ng PhilHealth at pag-prioritize ng pondo para sa MAIFIP ay magdudulot ng sobrang siksikan sa mga pampublikong ospital na kulang na sa pasilidad at kawani.
Kinakailangang palakasin ang kapasidad ng pampublikong mga ospital, kabilang ang sapat na pondo para sa mga manggagawang pangkalusugan.
Paglala ng patronage sa MAIFIP
Binanggit ng mga petisyoner na ang MAIFIP ay isa sa mga pinakamalaking pondo ng DOH, na may nakalaang P41.16 bilyon para sa 2025, samantalang wala namang budget ang PhilHealth.
Binabala nila na ang patuloy na paglaki ng MAIFIP ay nagpapalaganap ng patronage politics kung saan maaaring makaramdam ang mga mahihirap na pasyente ng pagkakautang sa mga pulitiko dahil sa mga guarantee letters.
Hindi dapat ganito ang sistema. Dapat kayang sakupin ng PhilHealth ang mga gastusin sa paraang may dignidad ang mga pasyente.
Panawagan sa Korte Suprema at gobyerno
Matapos ang oral arguments sa Korte Suprema noong Abril, umaasa ang mga petisyoner na magkakaroon ng paborableng desisyon para sa karapatan sa kalusugan ng mahigit 100 milyong Pilipino.
Binabala nila na kailangang pigilan ang muling pag-iral ng hindi makatarungang pagtanggal ng pondo sa PhilHealth.
Sa kanilang huling pahayag, sinabi nila, “Ang Ehekutibo at Kongreso ay matagal nang humahadlang sa pondo para sa Universal Health Care na sana’y nakapagpapagaan ng pasanin sa kalusugan ng mga Pilipino, nagpoprotekta sa kanila laban sa pangangailangan ng guarantee letters mula sa mga pulitiko, at nagsisiguro sa karapatan ng bawat mamamayan sa benepisyo ng kalusugan.”
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa pondo ng PhilHealth sapat, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
