Panawagan Laban sa Pagpapaikli ng Gun Ban
Isang grupo na nagtataguyod ng kapayapaang pangmatagalan sa Mindanao ang nananawagan kay Pangulong Marcos na i-veto ang panukalang paikliin ang panahon ng gun ban tuwing halalan. Kasama rin sa kanilang pagtutol ang dalawang iba pang pagbabago sa Republic Act 10591 o ang Comprehensive Firearms and Ammunition Regulation Act.
Ang mga panukala ay nasa House Bill 11539 at Senate Bill 2895. Ayon sa Council for Climate and Conflict Action Asia (CCCA), seryosong banta ito sa kapayapaan at kaligtasan ng publiko.
Panganib ng Pagpapaikli ng Gun Ban
Pinakamalaking alalahanin ng CCCA ang planong paikliin ang gun ban mula 90 araw bago ang halalan sa 45 araw, at mula 30 araw pagkatapos ng halalan sa limang araw lamang. Ito ay lalong delikado dahil sa nalalapit na unang Bangsamoro parliamentary elections sa Oktubre 13 ngayong taon.
“Hindi makatwiran at delikado ang pagpapaikli ng gun ban lalo na sa isang mahalagang eleksyon sa Bangsamoro,” ayon sa mga lokal na eksperto. Bukod dito, mas kailangan ang mahigpit na pagpapatupad ng gun ban habang papalapit ang giting na halalan na may malaking epekto sa rehiyon.
Mga Insidente ng Karahasan sa Bangsamoro
Patuloy ang seguridad na problema sa BARMM, na madalas na pinagmumulan ng mga pribadong armadong grupo. Mula Oktubre 2024 hanggang Mayo 2025, naitala ng CCCA ang 759 insidente ng karahasan sa rehiyon. Umabot sa 171 insidente ang buwan ng Mayo, higit sa tatlong beses ng bilang ng Abril.
Ang mga pag-atake ay nagsimula nang mas maaga kaysa dati, limang hanggang walong buwan bago ang halalan, at nagpapatuloy kahit matapos ideklara ang mga nanalo.
Iba Pang Nakababahalang Panukala
Bukod sa gun ban, tinutulan ng grupo ang panukalang pataasin ang limitasyon sa pagbili ng bala at palawigin ang bisa ng permit sa pagdadala ng armas. Ayon sa kanila, dapat kasabay nito ang mahigpit na regulasyon at regular na pagsubaybay upang maiwasan ang pagkalat ng ilegal na bala sa mga black market.
“Dapat siguruhing hindi ito magiging dahilan para gamitin ng iba ang kanilang armas sa hindi tamang paraan,” dagdag pa ng mga lokal na tagapagsalita.
Pagtuon sa Ilegal na Armas
Hinihikayat ng CCCA ang Pangulo at Kongreso na ituon ang polisiya sa pagpapatibay ng kampanya laban sa ilegal na armas na umaabot sa mahigit 3.2 milyon noong 2018.
Sa kasalukuyan, tinuturing nilang hakbang na paatras ang mga nakapaloob sa panukalang batas, kaya’t nananawagan silang i-veto ito at muling suriin ang mga mapanganib na probisyon.
Mga Rekomendasyon para sa Mas Mahigpit na Batas
Pagbuo ng Espesyal na Yunit
Iminumungkahi ng grupo ang paglikha ng isang dedikadong yunit ng PNP o Joint Task Force upang labanan ang ilegal na pag-iingat at kalakalan ng mga armas.
Pagpapalakas ng Rehistrasyon sa Bangsamoro
Dapat din simulan ang pagbuwag sa mga ceasefire mechanisms na hadlang sa regulasyon ng mga armas ng MILF, at magtayo ng mga one-stop shops sa bawat munisipyo para sa rehistrasyon ng mga armas na hindi sakop ng decommissioning.
Agad na Pagsira ng Ilegal na Armas
Iminungkahi rin ang konsolidasyon ng lahat ng nakumpiskang armas mula sa mga ahensya ng batas at paggamit ng bahagi ng kita mula sa lisensya para sa agarang pagsira at pagkatunaw ng ilegal na armas upang maiwasan ang kanilang muling pagkalat.
Mas Mahigpit na Parusa
Dapat dagdagan ang parusa sa mga lumalabag sa batas na may kinalaman sa armas at mga sangkot sa bentahan, paglilipat, at pagdadala ng ilegal na armas.
“Layunin ng mga panukalang ito na magkaroon ng konkretong hakbang para mapigilan ang paglaganap ng ilegal na armas at mapanatili ang kaligtasan ng publiko lalo na sa mga lugar na apektado ng tunggalian,” pagtatapos ng pahayag ng mga lokal na eksperto.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa panahon ng gun ban, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
