Sa bawat State of the Nation Address o SONA, may dalang tema at kwento ang pangulo na nagiging marka nito. Halimbawa, ang pamosong “the Filipino is worth fighting for” mula kay yumaong Pangulong Benigno Aquino III. Sa 2018 naman, tinutukan ni dating Pangulong Rodrigo Duterte ang usapin na “human lives over human rights.”
Ngayon, sa ika-tatlong SONA ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. noong 2024, nagulat ang marami nang ianunsyo niya ang pagbabawal sa lahat ng Philippine offshore gaming operators o Pogo dahil sa masamang epekto nito sa bayan. Bagamat matagal nang hinihikayat ng kapwa tagasuporta at kritiko ang pagbawal sa Pogo, ang anunsyong ginawa ni Marcos sa mismong SONA ay umani ng standing ovation mula sa mga nanood sa Batasang Pambansa.
Sa katunayan, sinabi ni dating Senate Minority Leader Koko Pimentel isang araw bago ang SONA, “Baka talaga magulat tayo kung ianunsyo niya na tuluyan nang ipagbawal ang lahat ng Pogo dito sa Pilipinas.”
Pogo ban at ang epekto nito
Hindi lang basta pangako ang Pogo ban ni Marcos; ito ay naipatupad na sa pamamagitan ng Executive Order No. 74 na nilagdaan noong Nobyembre 5, 2024. Nakasentro ang kautusan sa seguridad ng bansa at kaayusan ng publiko bilang mga dahilan ng pagbabawal.
Bumuhos ang mga raid sa mga Pogo establishments, tulad ng sa Bamban, Tarlac noong Marso 13, 2024, at sa Porac, Pampanga noong Hunyo 4, 2024. Sa huling raid, nailigtas ang 186 dayuhan at mga Pilipinong manggagawa na nasangkot sa mga iligal na aktibidad kabilang ang human trafficking. May mga ulat ding may mga biktima ng torture at sexual exploitation.
Sa Bamban naman, 371 Pilipino at 497 dayuhan ang nailigtas mula sa isang Pogo hub na konektado rin sa human trafficking. Bagaman natupad ang pangakong Pogo ban, hindi ito agad naresolba ang lahat ng problema. Noong Marso 12, inamin ng Presidential Anti-Organized Crime Commission (PAOCC) na patuloy pa rin ang operasyon ng ilang Pogo at mahigit 9,800 manggagawa pa rin ang hindi matunton mula sa tinatayang 11,000.
Dahil dito, nanawagan ang ilang mambabatas na pagtulungan ng gobyerno ang pagsubaybay sa mga hindi pa nahuhuling manggagawa ng Pogo upang tuluyang mapatigil ang mga iligal na gawain.
Pagpapaunlad ng mga paliparan at transportasyon
Kasabay ng Pogo ban, ipinangako rin ni Marcos na papagandaing muli ang mga paliparan at pantalan ng bansa. Ayon sa kanya, makakayanan na ng Ninoy Aquino International Airport (NAIA) ang 48 flight kada oras at 62 milyong pasahero bawat taon.
Inihayag niya rin na mahigit 70 mga proyekto sa paliparan at pantalan ang natapos na, habang 350 pa ang inaasahang matatapos bago matapos ang 2028.
Bagama’t privatized na ang NAIA mula Setyembre 2024 sa pangangalaga ng New NAIA Infrastructure Corp. (NNIC), hindi pa rin maikakaila ang mga problema. Noong isang taon, dalawang tao ang namatay nang bumangga ang isang sasakyan sa mga steel bollard sa terminal 1, na bahagi ng dating safety program ng Manila International Airport Authority.
Inaksyunan ng NNIC ang insidente at nag-umpisa silang i-redesign ang mga drop-off area sa Terminal 1 at 2 para mas mapabuti ang kaligtasan ng mga pasahero.
Presyong bigas, trabaho, at inflation
Sa kanyang SONA, inamin ni Marcos na walang saysay ang paglago ng ekonomiya kung patuloy na tumataas ang presyo ng mga pangunahing bilihin. Binanggit niya ang presyo ng bigas na umaabot sa P45 hanggang P65 kada kilo, na labis na pinoproblema ng mga Pilipino.
Isang taon mula noon, inilunsad niya ang programa para sa P20-per-kilo na bigas sa Visayas sa pamamagitan ng subsidiya ng gobyerno. Sa kabila ng mga isyung politikal na bumalot sa programa, tinawag itong “Benteng Bigas Meron (BBM) Na” at available na sa 94 na lugar sa buong bansa. Sa huling tala mula sa Department of Agriculture, may nakabenta nang higit 542 metric tons ng subsidized rice na nakatulong sa mahigit 63,000 pamilya.
Samantala, bumaba ang unemployment mula 4.1% noong Abril 2025 hanggang 3.9% sa Mayo 2025, ayon sa Philippine Statistics Authority. Bumuti rin ang underemployment mula 14.6% hanggang 13.1%. Bumaba rin ang inflation sa 1.3% sa Mayo mula 1.4% noong Abril dahil sa mas mababang singil sa utilities at mas mabagal na pagtaas ng presyo sa mga restawran at turismo.
Wage hike at mga hakbang sa sahod
Hindi natuloy ang inaasahang pagtaas sa minimum wage matapos magkaiba ang panig ng House at Senado sa halaga. Habang naghain ang House ng P200 dagdag kada araw, ang Senado ay P100 lamang. Hindi nagtuloy-tuloy ang proseso ng pag-apruba bago matapos ang 19th Congress.
Nanawagan ang ilang mambabatas na gawing prayoridad ni Marcos ang mga panukalang ito sa bagong Kongreso upang mapabilis ang pag-apruba. Bagaman may mga regional wage hikes na ipinatupad, pinuna ng ilang oposisyon na mas mabilis daw ang aksyon ng gobyerno sa pagtaas ng service fees kaysa sahod.
Edukasyon at kalusugan
Malaki ang naging pagbabago sa edukasyon nang magbitiw si Vice President Sara Duterte bilang kalihim ng edukasyon at pinalitan siya ni Sonny Angara. Nanawagan si Marcos para sa mas mataas na kalidad ng edukasyon sa ilalim ng bagong kalihim.
Ipinangako rin niyang bawasan ang digital divide sa pamamagitan ng pamamahagi ng mga laptop, smart TV, digital na libro, at maayos na internet sa mga estudyante. Sa unang bahagi ng 2025, ipinamamahagi ang mahigit 62,000 laptops at smart TV package sa 16 rehiyon.
Sa usapin ng kalusugan, naglaan si Marcos ng tulong para sa mga buntis na benepisyaryo ng 4Ps, na nagbibigay ng P350 kada buwan para sa prenatal at postnatal na pangangailangan. Ngunit ayon sa mga lokal na eksperto, kailangang pag-ibayuhin pa ang serbisyong pangkalusugan para sa mga ina at bata dahil mataas pa rin ang maternal mortality ratio ng bansa kumpara sa rehiyon.
Panawagan laban sa pagbabago ng klima
Binanggit ni Marcos ang kahalagahan ng pagiging proactive sa usapin ng climate change. Tinawag niya ang Pilipinas bilang masigasig na tagapagsulong ng responsibilidad at katarungan sa klima.
Ngunit isang linggo bago ang kanyang ika-apat na SONA, napilitan siyang itigil ang mga paghahanda nang magdulot ng malawakang pagbaha ang Tropical Storm Crising at habagat. Umabot na sa 12 ang nasawi at mahigit 149,000 ang lumikas dahil sa malakas na ulan.
Nagsagawa ng protesta ang mga grupong pangkalikasan sa Cainta, Rizal, upang panawagan sa mga malalaking polusyonan na magbayad ng nararapat para sa epekto ng klima. Samantala, may mga mambabatas at ahensya ng pamahalaan na nagsabing nakadagdag sa pagbaha ang proyekto sa Dolomite Beach dahil sa pagharang ng mga pangunahing daluyan ng tubig.
Hinimok naman ng Department of Environment and Natural Resources ang paggamit ng siyentipikong pag-aaral sa mga solusyon sa pagbaha, lalo na sa konteksto ng pagbabago ng klima.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa Pogo ban at iba pang pangako sa SONA 2024, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
