Budget ng Bansa, Sapat sa Priority Projects
MANILA — Ayon kay Pangulong Ferdinand Marcos Jr., sapat ang pambansang pondo para suportahan ang mga priority projects ng kanyang administrasyon sa susunod na tatlong taon, basta’t maingat ang paggastos at walang korapsyon.
Ipinaliwanag ng Pangulo na kakailanganin pa rin nilang mangutang upang pondohan ang mga programa at proyekto na inilatag sa kanyang ika-apat na State of the Nation Address (Sona). Ngunit tiniyak niya na ang utang ng bansa, na kasalukuyang umaabot sa P17 trilyon at patuloy na tumataas, ay bababa rin sa tamang antas sa tamang panahon.
“Sapat ang budget para pondohan ang mga proyekto, basta’t tama ang paggamit ng pera ng bayan,” ani Marcos sa ikalawang bahagi ng kanyang BBM Podcast episode na ipinalabas nitong Miyerkules.
“Halimbawa, kung nakalaan ang pondo para sa paggawa ng dalawang silid-aralan, dapat dalawang silid-aralan ang itatayo, hindi isa lamang. Kapag hindi, ibig sabihin may nagnakaw ng pondo,” dagdag niya.
Pinunto ng Pangulo na kung mahigpit ang paggamit ng pondo, “tiyak na sapat ang budget.”
Pagpapalago ng Bansa at Puhunan sa mga Pilipino
Inihalintulad ni Marcos ang pagpapatakbo ng gobyerno sa pamamahala ng isang negosyo na kailangang mangutang para sa pagpapalawak at pag-unlad.
“Humihiram tayo para mamuhunan sa ating mga tao. Huwag lamang tingnan ang laki ng utang na umabot na sa trilyon,” paliwanag niya.
Aniya, ang pinakamahalagang asset ng bansa ay ang manggagawang Pilipino, kaya mahalaga ang pag-invest sa kanilang pagsasanay upang makuha hindi lang karaniwang trabaho kundi pati ang mga mas kompetitibong posisyon.
Mga Pangunahing Programang Pang-edukasyon at Pangkalusugan
Sa kanyang Sona noong Hulyo 28, inilatag ni Marcos ang iba’t ibang priority programs sa edukasyon, kalusugan, imprastruktura, disaster response, at modernisasyon ng militar.
Kabilang dito ang “zero balance billing” para sa lahat ng pasyenteng Pilipino na na-admit sa mga ospital ng Department of Health, anuman ang kanilang katayuang pang-ekonomiya. Patuloy din ang pagbibigay ng P20 kada kilo ng bigas sa Kadiwa stores at iba pang sentro ng gobyerno sa buong bansa.
Mga Babala Mula sa Mga Lokal na Eksperto
Ngunit nagbabala ang ilang lokal na eksperto mula sa Sin Tax Coalition na maaaring hindi matupad ang mga pangako ni Marcos, lalo na sa universal health care, dahil hindi ito sumailalim sa malalim na pagsusuri ng Health Technology Assessment Council na kinakailangan ng batas.
Nagtanong din ang grupo tungkol sa pondo para sa mga programang ito dahil hindi balak magtaas ng bagong buwis ang gobyerno.
Pinapayuhan nila ang pamahalaan na dagdagan ang excise tax sa mga produktong nakasasama sa kalusugan, gaya ng vape, alak, at matatamis na inumin.
Paglaban sa Korapsyon at Paghina ng Utang
Binatikos din ni Marcos ang korapsyon sa mga pampublikong proyekto, lalo na sa flood mitigation. Iniutos niya ang pag-audit sa mga hindi natapos o wala namang tunay na flood control projects, at nangakong papanagutin ang mga sangkot na opisyal at pribadong kontratista.
Sinabi ng Pangulo na ang kanyang kampanya laban sa korapsyon at maingat na paggastos ng gobyerno ay unti-unting magpapababa sa pambansang utang na kailangang bayaran ng bawat Pilipino.
Subalit, base sa panukalang budget na P6.793 trilyon para sa susunod na taon, inaasahan pa rin na tataas ang utang ng bansa dahil sa pag-mature ng mga loan noong pandemya.
Nakalaan ang P987.7 bilyon para sa pagbabayad ng utang, na 14 porsyento ang taas kumpara sa P876.73 bilyon noong 2025.
Ang sovereign debt ng bansa ay umabot na sa P17.27 trilyon noong katapusan ng Hunyo, ayon sa Bureau of Treasury, na mas mataas ng P348 bilyon mula Mayo.
Ang domestic debt ang bumubuo sa 69.2 porsyento ng kabuuang utang, habang ang foreign loans ay 30.8 porsyento.
Tumaas ang debt-to-GDP ratio ng bansa mula 60.7 porsyento sa nakaraang quarter hanggang 62 porsyento sa Marso dahil sa mabagal na paglago ng ekonomiya.
Gayunpaman, sinabi ng Malacañang na hindi ito dapat ikabahala dahil nasa loob pa rin ito ng internasyonal na threshold na 70 porsyento para sa debt-to-GDP ratio.
Ang World Bank at International Monetary Fund ay nagtakda ng limitasyon na 70 porsyento, habang ang European Union ay nagrerekomenda ng 60 porsyento bilang hangganan.
Inaasahang bababa sa ilalim ng 60 porsyento ang debt-to-GDP ratio bago matapos ang termino ni Marcos sa 2028, ayon sa Department of Finance.
Pinagtanggol ng ahensiya ang pag-utang ng administrasyon, na naniniwalang namana ang malaking utang na P12.79 trilyon mula 2022, at nadagdagan pa ng P6.84 trilyon dahil sa pandemya sa ilalim ng nakaraang administrasyon.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa pondo ng bansa, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
