Sa gitna ng tumitinding hamon sa sektor ng pangingisda, naghain si Senador Loren Legarda ng panukalang batas na naglalayong ipagtanggol ang 15-kilometrong municipal waters bilang eksklusibong sakop para sa mga lokal na mangingisda. Layunin nitong pangalagaan ang kanilang konstitusyonal na karapatan at matiyak ang pangmatagalang kaunlaran ng mga yamang-dagat.
Ang panukalang ito ay tugon sa desisyon ng Malabon Regional Trial Court na nagpapahintulot sa mga lisensyadong komersyal na barko na mag-operate sa municipal waters na may lalim na pito o higit pang fajams, na nagbunsod ng pag-aalala ukol sa paglabag sa mga probisyon ng Philippine Fisheries Code na nagbibigay kapangyarihan sa mga lokal na pamahalaan.
Ulat ng mga eksperto ukol sa krisis ng pangingisda
Ayon sa datos mula sa mga lokal na eksperto sa pangingisda, bumaba nang malaki ang produksiyon ng isda sa Pilipinas sa nakalipas na dekada. Mula 2014 hanggang 2023, bumaba ng 25.7 porsyento ang komersyal na produksiyon, habang ang sektor ng municipal fisheries ay lumiliit rin ng 14.5 porsyento.
Malaki rin ang epekto ng ilegal na pangingisda, na nagdulot ng P5.4 bilyong pagkalugi taun-taon. Sa loob ng dalawang taon, mahigit 107,000 metriko tonelada ng isda ang nawala dahil sa mga iligal na gawain, kabilang na ang pagpasok ng mga komersyal na sasakyang-dagat sa mga lugar na para lamang sa maliliit na mangingisda.
Pagpapatibay sa lokal na pamamahala at karapatang konstitusyonal
Pinagtitibay ng panukalang batas ang mahahalagang prinsipyo ng 1987 Konstitusyon tungkol sa awtonomiya ng mga lokal na pamahalaan at ang pagbibigay priyoridad sa mga subsistence fisherfolk. Nakasaad dito ang kapangyarihan ng mga munisipyo na ipatupad ang mga batas pangisdaan, pangalagaan ang mga likas na yaman tulad ng mga bakawan, at bigyang suporta ang mga mangingisda.
Sa ilalim ng Local Government Code, may eksklusibong karapatan ang mga LGU na magbigay ng mga pribilehiyo sa pangingisda sa kanilang municipal waters, na may layuning unahin ang mga maralitang mangingisda.
Pagpapalakas ng kapangyarihan ng estado sa yamang-dagat
Ipinapaliwanag din ng panukala ang prinsipyo ng Jura Regalia, na nagsasabing ang lahat ng likas na yaman ay pag-aari ng Estado. Bagamat karaniwang nasa pambansang pamahalaan ang nasabing kapangyarihan, ito ay isinasagawa sa pamamagitan ng mga lokal na ahensya na may awtoridad ayon sa batas.
Nilinaw na ang pagbigay kapangyarihan sa mga LGU ay hindi pagbawas ng kontrol, kundi isang estratehiyang regulasyon upang masiguro ang patas at epektibong pangangasiwa sa 15-kilometrong municipal waters.
Praktikal na hangganan para sa proteksyon ng mga mangingisda
Hindi arbitraryo ang 15-kilometrong limitasyon. Ito ay naaayon sa kakayahan ng mga maliliit na mangingisda na gumagamit ng mga bangkang de-padyak o maliit na bangka, at sa lawak ng kanilang nasasakupan mula sa baybayin.
Sa pagdami ng mga radar-equipped na komersyal na barko, mahalagang mapanatili ang priyoridad ng mga maliliit na mangingisda sa kanilang ligtas na lugar upang hindi sila maitaboy sa kanilang ikinabubuhay.
“Ang pinakamabisang paraan para maprotektahan ang mga mangingisdang subsistence ay ang pagtatalaga ng eksklusibong lugar na kanilang naaabot,” ayon kay Legarda.
Pinapakita ng panukala na mahalagang maibalik ang malinaw na hangganan upang hindi maligaw ang implementasyon ng batas, at upang mapangalagaan ang mga tunay na umaasa sa dagat para sa kanilang kabuhayan.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa 15-kilometrong municipal waters, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
