Pagdududa kay Leonen sa Desisyon ng Korte Suprema
Inihayag ni Senate Minority Leader Vicente “Tito” Sotto III ang kanyang pagdududa sa naging desisyon ng Korte Suprema na nagdeklara ng pagiging labag sa konstitusyon ng impeachment proceedings laban kay Vice President Sara Duterte. Ang isyung ito ay matagal nang pinag-uusapan dahil sa paggamit ng ikatlong paraan ng impeachment, kung saan ang reklamo ay nanggagaling mismo sa House of Representatives.
Sa kanyang mga pahayag, binigyang-diin ni Sotto na may mali sa pagbasa ng mga alituntunin ng Kongreso sa desisyon ni Senior Associate Justice Marvic Leonen, lalo na sa bahagi kung saan sinabi nitong na-archive ang tatlong naunang impeachment complaints dahil sa pag-adjourn ng 19th Congress noong Pebrero 5, 2025. Ayon sa kanya, hindi ito ang tamang paglalarawan ng proseso sa Kongreso.
Leonen, Hindi Pamilyar sa Mga Patakaran ng Kongreso?
Sinabi ni Sotto sa isang panayam noong Hulyo 31 na tila hindi pamilyar si Justice Leonen sa mga patakaran ng Kongreso na nakasaad sa Saligang Batas. “Partikular, sinabi niya na na-archive ang tatlong complaints dahil sa adjournment ng 19th Congress. Parang hindi niya alam ang mga patakaran ng Kongreso na nasa Konstitusyon,” ayon kay Sotto.
Ipinaliwanag niya na ang Pebrero 5 ay isang pansamantalang legislative break lamang at hindi ang opisyal na sine die adjournment na nagtatapos sa isang Kongreso. Ang opisyal na pagtatapos ng 19th Congress ay noong Hunyo 13, 2025. Kaya, kung walang sine die adjournment, walang na-archive sa mga reklamo.
Dagdag pa niya, “Kung na-archive ang mga ito tuwing break, paano na lang kapag nag-break kami tuwing Setyembre? Lahat ng pending ay ma-archive. Kailangan bang mag-refile ulit sa bawat break?”
Ang Mali sa Premise, Mali rin ang Desisyon
Inulit ni Sotto ang kanyang argumento sa isang Senate session noong Agosto 6, kung saan pinagdebatehan kung itutuloy o iha-hold ang impeachment complaint laban kay Duterte. Sa huli, pinili ng Senado na i-archive muna ang kaso, na para bang suspendihin ang aksyon ngunit hindi tuluyang tinanggihan.
Binanggit ni Sotto ang mga bahagi ng desisyon kung saan paulit-ulit na sinasabi ng Korte Suprema na hindi kumilos ang House dahil sa adjournment noong Pebrero 5. Ngunit, ayon sa kanya, mali ito. “Ipinagpapalagay ng Korte na ang adjournment noong Pebrero 5 ay kapareho ng sine die adjournment, ngunit hindi ito totoo,” paliwanag niya.
Nilinaw din niya na ang tatlong complaints ay na-archive lamang noong Pebrero 6, hindi noong Pebrero 5, at dahil may naunang ikaapat na reklamo na naipasa na sa Senado. “Pinipilit patunayan na barred ang ikaapat na reklamo. Kapag ayaw, may dahilan, kapag gusto, may paraan,” dagdag ni Sotto.
“Hilaw na Desisyon” ayon kay Sotto
Inilahad ni Sotto ang kanyang pagkadismaya sa proseso ng korte na walang konsultasyon, transparency, o oral arguments para sa kasong ito na may malaking isyu sa konstitusyon. “Walang oral arguments o konsultasyon sa mga miyembro ng Kongreso o mga abogado na nakakaintindi ng mga patakaran ng Kongreso,” sabi niya.
Binanggit niya na ang istruktura ng 97-pahinang desisyon ay magulo at nakalilito. “Maraming abogado pati ang apo ko, dating Senate President Aquilino Pimentel III, ay naguluhan sa pagkakasulat ng desisyon. Para bang pinagtagpi-tagpi at may mga bahagi na off-topic,” aniya.
Hindi Dapat Itama ang Mali sa Isa Pang Mali
Binigyang-babala ni Sotto na kung itutuloy ang desisyon, hindi lamang mapapahina ang ikatlong paraan ng impeachment kundi maaari ring magdulot ng pagdududa sa mga naunang impeachment laban kay dating Pangulong Joseph Estrada at Chief Justice Renato Corona.
Pinuna rin niya ang pahayag ng Korte na hindi pa nagkakaroon ng impeachment court ang Senado. “Nag-convene ang impeachment court noong Hunyo 10, ni-remand sa House, at naipadala ang summons sa depensa—ano pa ang tawag doon kung hindi pag-convene?” tanong niya.
Sinabi ni Sotto na “Binago ng Korte Suprema ang Saligang Batas sa pamamagitan ng pagtanggal sa ikatlong paraan ng pag-file ng impeachment. May dahilan kung bakit ito mabilis at epektibo.” Hinimok niya ang Senado na huwag agad tanggihan ang impeachment at hintayin ang motion for reconsideration sa Korte Suprema.
Desisyon ng Korte Suprema, Nasa Paghihintay pa ng Apela
Hanggang sa kasalukuyan, hindi pa pinal ang desisyon ng Korte Suprema na nagwawalang-bisa sa ikaapat na reklamo at nagdedeklarang dismissed ang mga naunang reklamo. Ang House of Representatives, sa pamamagitan ng Office of the Solicitor General, ay nagsampa ng motion for reconsideration upang baligtarin ang desisyon.
Nanawagan si Sotto sa Korte Suprema na suriin muli ang desisyon dahil sa mga mali na diumano ay makikita sa kaso. “Sabi mismo ni Justice Leonen, ‘Hindi perpekto ang Korte Suprema.’ Tama iyon. Kahit ang Korte ay maaaring magkamali o gumawa ng grave abuse of discretion,” pagtatapos niya.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa impeachment sa Pilipinas, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
