Suporta sa Lifestyle Checks ng Ombudsman
MANILA – Sa ikalawang araw ng public interview ng Judicial and Bar Council (JBC) para sa mga aplikante sa posisyon ng Ombudsman, tatlo sa kanila ang nagpahayag ng suporta sa pagpapatupad ng lifestyle checks sa mga opisyal ng gobyerno. Kinilala nila ito bilang isang pangunahing kapangyarihan ng Ombudsman upang mapanatili ang integridad sa serbisyo publiko.
Ang usapin tungkol sa lifestyle checks ay muling naging sentro ng diskusyon matapos ang kautusan ni Pangulong Ferdinand R. Marcos Jr. na simulan ito sa Department of Public Works and Highways (DPWH). Layunin ng administrasyon na imbestigahan ang umano’y anomalya sa mga flood-control projects sa buong bansa.
Ano ang Saklaw ng Lifestyle Checks?
Pagtingin sa Kita at Ari-arian
Ayon sa isang lokal na eksperto, ang lifestyle check ay isang “inherent power” ng Ombudsman at isang epektibong paraan upang labanan ang korapsyon. Ipinaliwanag niya na kasama rito ang pagsusuri sa mga pamilya ng opisyal upang matukoy kung ang kanilang kita at ari-arian ay naaayon sa kanilang mga naideklarang buwis.
“Tinatanong dito kung nagsumite ng income tax return at kung tama ang binayarang buwis. Halimbawa, kung maliit lang ang tax na binayaran kumpara sa mga ari-arian, maaaring ito ay tax evasion,” aniya. Dagdag pa niya, kapag ang ari-arian ay inangkin ng anak o magulang, sila ang mananagot.
Batayan ng Imbestigasyon
Isa pang aplikante na isang human rights commissioner ang nagsabing ang pag-extend ng lifestyle checks sa pamilya at mga kamag-anak ay nakadepende sa ebidensyang makakalap. “Kung ang mga ari-arian ay nailipat sa mga kamag-anak, maaari silang managot,” paliwanag niya.
Pinunto rin niya na mahalagang suriin kung ang mga assets ay akma sa sahod ng opisyal at kung ito ay nakuha sa legal na pamamaraan.
Legal na Batayan at Iba Pang Pananaw
Dalawa sa mga aplikante ang naniniwala na sapat ang Republic Act 6770 para gawing batayan ng Ombudsman ang lifestyle checks. Subalit, ayon sa isang presiding justice ng Sandiganbayan, hindi malinaw sa batas ang kapangyarihan ng Ombudsman na magsagawa nito.
“Pro ako sa lifestyle check pero dapat malinaw sa batas na binibigyan ng kapangyarihan ang Ombudsman,” sabi niya. Dagdag pa niya, bahagi ng lifestyle check ang pamilya ng opisyal dahil hindi maihihiwalay ito sa imbestigasyon.
Rebisyon sa mga Restriksyon sa SALN
Lahat ng aplikante ay nagpakita ng interes na buksan o muling suriin ang mga kasalukuyang patakaran sa pag-release ng Statement of Assets, Liabilities, and Net Worth (SALN) ng mga opisyal. Ayon sa isang dating commissioner, dahil pampublikong dokumento ang SALN, dapat ito ay accessible sa publiko, ngunit may hangganan pa rin upang maprotektahan ang personal na impormasyon.
Isang aplikante mula sa Sandiganbayan ang nagsabing masyadong mahigpit ang kasalukuyang limitasyon sa pag-access ng SALN at naniniwala siyang dapat bigyan ng karapatan ang media na magkaroon ng access, basta may sworn statement na magtatakda ng tamang paggamit ng impormasyon.
Isa pang aplikante naman ay nangakong rerebisahin ang mga patakarang ito kung siya ay mapipiling Ombudsman.
Para sa karagdagang balita at mga update tungkol sa lifestyle checks sa gobyerno, bisitahin ang KuyaOvlak.com.
